اپلیکه
اپلیکه
- اپلیکه چیست؟
احتمالا همه ما ترکیب تکه دوزی با پارچه و بیشتر از آن چهل تیکه را به خاطر روتختی، رومیزی، لحاف، لباس و کیفهای چهل تیکه شنیدهایم. اما جالب است بدانید که اپلیکه خیلی چیز عجیب و غریب و پیچیدهای نیست و همان تکه دوزی خودمان است که انگلیسی زبانها به این هنر تکه دوزی با پارچه اپلیکه «Applique» میگویند. در یک کلام اپلیکه به معنی جدا کردن تکههای پارچه و وصل کردن آن روی پارچه، لباس، کیف، کفش و… است.
- اپلیکه فقط روی لباسهای مجلسی انجام میشود؟
اکثر مردم اصطلاح اپلیکه را با اپلیکههای دانتل و گیپور روی لباسهای مجلسی میشناسند. یعنی تعریفی که بین مردم از این واژه جا افتاده مربوط به این دست از لباسها میشود. اما واقعیت این است که هنر اپلیکه فقط به تکه دوزی روی لباس عروس و مجلسی، آن هم فقط با گیپور و دانتل ختم نمیشود. شما میتوانید با انواع مختلف پارچه و روی وسایل مختلف مثل کیف، کفش، شال، کوسن و… اپلیکه کنید. فقط باید به جنس، طرح و رنگ بندی پارچه تکه شده و پارچهای که قرار است تکه پارچهها روی آن دوخته شود، دقت کنید تا نتیجه این هنرتان چشم نواز و خوشآیند شود.
- دلیل گران بودن لباسهای اپلیکه چیست؟
اپلیکه یا همان تکه دوزی از زمانهای قدیم بوده و تا امروز هم ادامه دارد. اما اپلیکه در گذشته یک هنر ساده به حساب میآمده و همه از پارچههای خود تنها یک بار و برای یک مورد خاص استفاده نمیکردند. مثلا وقتی لباسهایشان کهنه میشد، آن لباس را دور نمیانداختند بلکه از تکه پارچههای آن برای لباس، پارچه، کیف، پرده و… استفاده میکردند. اما امروزه اپلیکه پایش را از یک هنر ساده بودن فراتر گذاشته و دلیلی برای گران شدن لباسها و پارچههای مجلسی محسوب شده است. زیرا این پارچهها و لباسها با گیپور و دانتلهایی که طرح خاص دارند، اپلیکه میشوند و در این حالت میتوان گفت اپلیکه کارش تزیین کردن پارچه و در نهایت لباس است. کیفیت پارچهای که برای تزیین استفاده میشود و نوع دوخت تکه پارچهها روی لباس برای این دست لباسها اهمیت زیادی دارد.
از طرفی چون تکههای یک پارچه بریده و روی یک پارچه دیگر دوخته یاچسبیده میشود، خیلی مهم است که نتیجه کار تمیز از آب در بیاید. تکه بریده شده کج و کوله نباشد، پارچه زیر کیپور، دانتل یا هر تکه دیگر هنگام دوختن جمع نشده باشد و در نهایت باید حاصل کار جوری باشد که تکههای دوخته شده روی پارچه، جزوی از پارچه به نظر بیایند نه تکه پارچههایی که به یک پارچه دیگر وصله شدهاند. همه این ریزه کاریها کنار هم لباسهای اپلیکه را گران قیمت میکند. در حقیقت چون دوخت همچین لباسهایی نیاز به دقت و حوصله دارد و برای شخص دوزنده زمانبر است، در نتیجه مثل مابقی هنرهایی که کار دست بوده، دارای ارزش مادی و معنوی بالایی است.
- برش تکههای پارچه با هویه
اگر پارچههای شما گیپور و دانتل است، بهتر است از هویه استفاده کنید چون کارتان تمیز از آب در میآید. هنگام کار با هویه باید به چند نکته توجه کنید. اول از همه و قبل از شروع هر کاری هویه را به برق بزنید و به آن زمان بدهید تا کاملا داغ شود. زیر دست خود و پارچهای که میخواهید روی آن با هویه کار کنید را یک تکه شیشه یا یک سینی بگذارید. چیزی که گرمای هویه آن را نسوزاند. هویه را به صورت عمودی روی قسمتی که میخواهید ببرید و از پارچه جدا کنید قرار دهید. به محض اینکه هویه را روی تور گیپور یا دانتل گذاشتید و آن را آب کرد، خیلی سریع دور تا دور طرح را ببرید. توجه کنید که هویه را بیشتر از یک ثانیه روی پارچه نگه ندارید چون بخشهای دیگر پارچه را هم میسوزاند. در کل برای کار کردن با هویه باید حوصله و دقت داشته باشید. اگر طرح کاملا از تور جدا نشده، میتوانید آن را با قیچی جدا کنید. بعد از اینکه طرح خود را با هویه یا قیچی جدا کردید، میتوانید با کود یا چسب زانفیکس آن را روی لباس یا پارچه خود وصل کنید.
- کیف و کفشهای کهنه خود را نو کنید
حالا موقع آن است که به سراغ کیف و کفشهای کهنه خود بروید. مخصوصا آنهایی که صدسال است نگهشان داشتهاید و دلتان نمیاید دور بیاندازید. الان بهترین فرصت است تا با هنر اپلیکه شکل و شمایلی جدید به آنها بدهید و آنها را دوباره استفاده کنید. فقط دقت کنید تکه پارچههایی که انتخاب میکنید، قرص و محکم و برجسته باشد تا به کیف و کفش شما جلوه بدهد. پارچههای نازک هم ممکن است پاره شود و هم اینکه جلوه خاص و چشمگیری به کیف و کفش شما ندهد. در اصل چون در هنر اپلیکه یک پارچه روی یک پارچه دیگر سوار میشود، بهتر است تکه پارچه انتخاب شده طرحدار و برجسته باشد در غیر این صورت به چشم مخاطب نمیآید. برای همین وقتی این مدل کارها را سرچ میکنید، میبینید بیشتر از طرح گلهای گیپور و چیزهایی شبیه آن برای اپلیکه کردن استفاده میکنند.
- دستبند و تل اپلیکه هدیه بدهید
ما فقط چندتا ایده ساده برای هدیه تولد را مطرح میکنیم تا شما از قبل آن هزار ایده دیگر را به کار بگیرید. میتوانید گردنبد و دستبندهای پارچهای درست کنید. کافی است رنگ و طرح تکه پارچههایی که انتخاب میکنید به رنگ اصلی پارچه بیاید. همچنین میتوانید تل پارچهای درست کنید. اگر تکه پارچههای مشابه دارید میتوانید یک ست از گردنبد، دستبند و تل درست کنید. از دیگر چیزهایی که برای هدیه دادن مناسب است شال اپلیکه شده است. کافی است یک شال ساده بخرید و تکه پارچههایی که آماده کرده یا خریدهاید را روی شال بدوزید. یکی از نکات مهمی که در ساخت این وسایل باید در نظر بگیرید، استفاده از پارچه ای است که آب نرود، چرا که بعد از شست و شو ممکن است باعث کشیده شدن یا شل شدن پارچه اپلیکه شده شود و نتیجه کار را بعد از یک بار مصرف ناخوشایند کند.